Çin nasıl dünyanın en büyük elektrikli otomobil üreticisi oldu?
Elektrikli otomobiller artık iyiden iyiye hayatımıza girerken dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin de son yıllarda bu sektördeki atılımı ile dikkat çekiyor.
Peki bundan on yıllar önce doğru dürüst bir otomotiv endüstrisi bile bulunmayan ülke yıllar içinde nasıl elektrikli otomobil sektörünün en büyük oyuncusu haline geldi?
Bundan neredeyse on yıl önce, Çin'in en büyük otomobil üreticilerinden biri olan SAIC firmasını ziyaret eden Başkan Şi Jinping, Çin'i elektrikli araç endüstrisine hakim olma yoluna sokacak çok önemli bir konuşma yaptı.
Şi o dönem güçlü bir otomobil üreticisi olmanın yolunun 'yeni enerjili araçlar geliştirmekten geçtiğini' söyledi ve bu sektörde avantajlı bir başlangıç elde etmenin küresel rekabetin anahtarı olduğunu belirtti.
O dönem Çin'de yabancı ortaklarla çalışmayan yerli otomobil üreticileri ve markaları, motor ve diğer otomotiv teknolojilerinde geri kalmış ve kalitesiz olarak görülüyordu.
REKABETİN ANAHTARI
Sonrasında Çin küresel rekabette öne geçmek ve çevresel zorlukların üstesinden gelmek için yakıt tasarruflu ve alternatif enerjili araçlara ağırlık verdi.
Devlet 2012 yılında satış hedefleri belirleyerek, sübvansiyonlar sağlayarak ve şarj altyapısı oluşturmak için kaynak ayırarak sektörü geliştirmenin yollarını belirleyen bir kılavuz yayınlamıştı.
Bu politikalar Çin'in Batılı ve Asyalı otomobil devlerini, özellikle de Toyota'ya ev sahipliği yapan Japonya'yı geride bırakmasının anahtarı olarak görüldü.
Diğer taraftan Tesla özel bir izinle Şangay fabrikasını 2019 yılında tamamladı. Tesla'nın pazara girmesi, yerel oyuncuları daha uzun menzilli ve daha iyi elektrikli araçlar üretmeye teşvik etti.
EN BÜYÜK TEDARİKÇİ
2024 yılına geldiğimizde Çin dünyanın en büyük otomobil pazarı haline geldi ve geçen yıl teslim edilen 9,5 milyon araçla diğer tüm ülkelerden daha fazla elektrikli araç sattı. Ayrıca batarya tedarik zincirinin çoğunun kontrolünü ele geçirdi.
Çinli elektrikli otomobil üreticisi BYD, geçen yıl Volkswagen'i tahtından indirerek Çin'de en çok satan marka haline geldi ve 2023'ün son çeyreğinde dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi olarak Tesla'yı geride bıraktı.
Çin ayrıca 1,5 milyonu elektrikli araç veya fişli hibrit olmak üzere yurtdışına 4,1 milyon araç gönderdi. Böylece Çin, Japonya'yı geride bırakarak dünyanın en büyük otomobil ihracatçısı oldu.
BATI İLE GERİLİM ARTIYOR
Elde edilen satışlar Pekin'in sanayi politikasının başarısının kanıtı olurken diğer yandan Batı ile gerilimin de artmasına sebep oluyor. Çin'in elektrikli araçlardaki başarısı, Washington ve Brüksel'de önemli bir rahatsızlık kaynağı haline geldi.
Yurtiçinde yavaşlayan büyüme, Çinli otomobil üreticilerini uygun fiyatlı araçları için başka yerlerde alıcı aramaya itiyor. Ayrıca Çin, kendi elektrikli araç tedarik zincirlerini geliştirmeye çalışan AB ve ABD'de ticari engellerle karşılaşıyor. Batılı ülkeler Çin'i kapasite fazlasını ihraç etmekle suçluyor.
ABD, Çin otomobillerine yönelik ithalat tarifelerini dört katına çıkararak yüzde 100'ün üzerine çıkarırken, AB de devlet sübvansiyonlarından haksız bir avantaj elde edilip edilmediğini görmek için Çin elektrikli araç üreticilerine soruşturma başlattı. Rusya ise Çinli otomobil üreticilerinden üretimi yerelleştirmeyi düşünmelerini istedi.